Epoka kamienia w Europie znakami pocztowymi pisana

„Epoka kamienia w Europie znakami pocztowymi pisana” to rozprawa habilitacyjna dr Jacka Wierzbickiego, pracownika naukowego Instytutu Prahistorii UAM w Poznaniu. Praca przedstawia dzieje ludzi epoki kamienia w Europie, od momentu przybycia na kontynent pierwszych osadników aż po czasy pojawienia się znajomości obróbki brązu. Do tego celu wykorzystane zostały źródła archeologiczne opublikowane w bardzo nietypowej formie – nie w naukowych monografiach czy fachowych czasopismach, ale na znakach pocztowych, takich jak: znaczki, kartki pocztowe i datowniki. To skromne rozmiarami ale jakże liczne, bo ukazujące się nieraz w wielomilionowych nakładach, miniaturowe plakaty reklamowe, niewielkie formy informacyjne. Jaki obraz archeologii one rysują? Czy przyczyniają się do popularyzacji wiedzy o epoce kamienia?

Jacek Wierzbicki (ur. 1958) studia archeologiczne ukończył w 1982 r. na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 1981 r. pracownik (początkowo techniczny, aktualnie adiunkt) Katedry Archeologii (obecnie Instytutu Prahistorii) tej uczelni. Od samego początku studiów związał się z trwającymi do 1991 r. badaniami nad neolitem w dorzeczu Łupawy, co zaowocowało w 1997 roku obroną pracy doktorskiej Łupawski mikroregion osadniczy ludności kultury pucharów lejkowatych. Następnie brał udział w ratowniczych badaniach wykopaliskowych na trasie autostrady A2. W latach 1999–2005 przez dwie kadencje pełnił funkcję wicedyrektora Instytutu Prahistorii UAM ds. studenckich.
Z zamiłowania filatelista, którego pasją jest kolekcjonowanie znaków pocztowych wiążących się tematycznie z antropogenezą i epoką kamienia w Europie. Tworzenie tego tematycznego zbioru stało się dla niego okazją do popularyzacji archeologii dzięki prowadzeniu strony internetowej www.archeofil.pl.

SPIS TREŚCI:

Wstęp
I. Różne oblicza popularyzacji archeologii
I.1. Muzea
I.2. Wystawy muzealne, ekspozycje plenerowe, festyny archeologiczne
I.3. Rocznice odkryć archeologicznych, kongresy i konferencje
I.4. Osobistości świata nauki
I.5. Komiksy i filmy
II. Dzieje tematyki archeologicznej na znakach pocztowych i formy jej manifestacji
II.1. Początki zainteresowania pradziejami człowieka
II.2. Przegląd najpopularniejszych tematów
II.2.a. Megalityzm
II.2.b. Sztuka naskalna
II.2.c. Przodkowie człowieka współczesnego w Europie
II.2.d. Plastyka figuralna
II.2.e. Ceramika
II.2.f. Osadnictwo jaskiniowe i otwarte
II.2.g. Narzędzia i ozdoby
II.3. Zróżnicowanie występowania tematyki epoki kamieniana znakach pocztowych w czasie i przestrzeni
III. Starsza i środkowa epoka kamienia w Europie na znakach pocztowych
III.1. Paleolit dolny – początki zasiedlenia Europy
III.1.a. Pierwsi ludzie na terenie Europy – przemysły otoczakowe
III.1.b. Druga migracja do Europy – kultury z tradycją pięściakową
III.2. Paleolit środkowy – Europa neandertalczyków
II.2.a. Faza starsza – wykształcenie się neandertalczyków
III.2.b. Faza młodsza – rozwój klasycznych kultur neandertalskich
III.3. Paleolit górny – pojawienie się człowieka współczesnego
III.3.a. Faza starsza – narodziny sztuki
III.3.b. Faza środkowa – czas paleolitycznych „Wenus”
III.3.c. Faza późna – apogeum sztuki jaskiniowej
III.4. Paleolit późny
III.5. Mezolit
IV. Młodsza epoka kamienia w Europie na znakach pocztowych
IV.1. Początki neolityzacji Europy
IV.1.a. Neolit preceramiczny
IV.1.b. Wczesny neolit na Bałkanach
IV.1.c. Ludy z ceramiką impresso-cardium
IV.1.d. Sztuka lewantyńska
IV.2. Rozprzestrzenianie się neolitu bałkańskiego
IV.2.a. Krąg kultur Karanovo-Starčevo-Köros-Anazabegovo
IV.2.b. Kultura Vinča i ugrupowania bałkańskie z ceramiką malowaną
IV.2.c. Pierwsze ludy rolnicze w Europie Środkowej
IV.2.d. Eneolit Bałkanów i Nadczarnomorza
IV.3. Paraneolityczne kultury Europy Wschodniej i stepów czarnomorskich
IV.3.a. Neolit leśny wschodniej części basenu Bałtyku
IV.3.b. Kultury lasostepu i stepu
IV.4. Eneolit w Europie Środkowej
IV.4.a. Kultury michelsberska i pucharów lejkowatych
IV.4.b. Kultury ceramiki promienistej i amfor kulistych
IV.5. Eneolit zachodniej części basenu Morza Śródziemnego
IV.5.a. Późny neolit i eneolit na Półwyspie Apenińskim
IV.5.b. Krąg Chassey-Cortaillod-Lagozza i zbliżone ugrupowania alpejskie
IV.5.c. Idea megalityczna między Pirenejami a Renem
IV.5.d. Wyspy Brytyjskie
IV.5.e. Megalityczne kultury Półwyspu Iberyjskiego
IV.5.f. Malta – wyspa megalitów
IV.6. Późny eneolit
IV.6.a. Koczownicze ludy Europy Zachodniej i Środkowej
IV.6.b. Bałkany i Cypr u progu cywilizacji epoki brązu
V. Próba oceny popularyzacji archeologii epoki kamienia w Europie za pośrednictwem znaków pocztowych
Literatura
Summary
Katalogi
Tablice

Książka zdobyła złoty medal w klasie literatury na Krajowej Wystawie Filatelistycznej w Chorzowie.

Książkę możesz nabyć w sklepie Wydawnictwa Fundacji Archeologicznej.